Kocie półki – co warto wiedzieć?

Koty to zwierzęta kochające eksplorację. Ich świat jest zbudowany inaczej niż nasz – poza przestrzenią poziomą wykorzystują też w znacznym stopniu wysokość. Jest to nie tylko kwestia realizacji kociego instynktu odkrywcy, ale również ważny element związany z ich poczuciem bezpieczeństwa.

Kot w naturze

Choć w naszej świadomości koty to zwykle sympatyczne, drzemiące na kanapie stworzenia o miękkim futrze, to jednak nie możemy zapominać, że w środowisku naturalnym ich funkcjonowanie wygląda zupełnie inaczej. Tam nie ma miejsca na charakterystyczne dla naszych mruczków całodniowe lenistwo. Główna zasada przetrwania jest bowiem prosta: zjadasz, albo zostajesz zjedzony.

Kot jest jednym z tych zwierząt, które w ekosystemie funkcjonują w specyficznej, podwójnej roli: drapieżnika i ofiary jednocześnie. Polują na ok. 70 gatunków mniejszych od siebie osobników, ale w tym samym czasie mogą się stać kolacją jakiegoś przedstawiciela większych drapieżników (najczęściej psowatych lub któregoś z dużych ptaków drapieżnych). Aby uchronić się przed tym niebezpieczeństwem, kot wypracował różne strategie ucieczki. Jedna z podstawowych zakłada, że należy dostać się do najbliższego wysokiego schronienia. Okazuje się przy tym, że koty są doskonałymi sprinterami, ale długi bieg jest dla nich ogromnie wyczerpujący. Dlatego też rozwiązanie brzmi: znajdź najbliższy wysoki element przestrzeni (drzewo, słup, ogrodzenie itp.) i tam się ukryj.

Dodatkowo ten, kto siedzi wyżej, zazwyczaj ma przewagę strategiczną oraz doskonałą możliwość obserwacji otoczenia. Dlatego też nawet podczas wewnątrzgatunkowych starć koty potrafią uciekać przed przeciwnikiem np. na drzewo, skąd skutecznie bronią się używając ostrych jak brzytwa pazurów. Ten, kto jest niżej, pozostaje na przegranej pozycji.

Wysoki punkt obserwacyjny pozwala także ocenić, czy w pobliżu nie czyha żadne niebezpieczeństwo. Dzięki temu zwierzak może więc czuć się pewniej, zwiększając swoją szansę na przetrwanie. Wiedząc to wszystko, nie ma co się dziwić, że koty w naszych domach poszukują wysoko położonych punktów w przestrzeni.

Kot w domu

O kotach często mówi się, że postrzegają przestrzeń w 3D – oznacza to, że zwierzak będzie analizował swoje otoczenie nie tylko pod kątem zasobów zgromadzonych na ziemi, ale także przydatnych jego zdaniem elementów otoczenia, z których można zrobić punkty obserwacyjne lub miejsca odpoczynku. Stąd też może się okazać, że kot bezceremonialnie zacznie zrzucać drobne przedmioty z miejsc, które uważa za przydatne dla swoich potrzeb i żadne prośby ani groźby wówczas nie pomogą. Eksploracja przestrzeni w pionie to część kociej natury – nie ma sensu z tym walczyć, lepiej natomiast zbudować odpowiedni kompromis.

Czy każdy kot potrzebuje wskakiwać wyżej?

Ogólnie rzecz biorąc odpowiedź brzmi: w mniejszym lub większym stopniu tak. Wspinaczka jest czymś całkowicie naturalnym dla kociego gatunku i nie ma co liczyć na to, że akurat nasz kot będzie „niskopodłogowy”. Owszem, bywają takie przypadki, ale są to raczej wyjątki.

Tak samo nie ma sensu polegać na rasie. To, że gdzieś napisano, że koty danej rasy mało skaczą, nie oznacza, że konkretny osobnik będzie przestrzegał tej zasady. Jedyne zwierzaki, które faktycznie nie wskakują wyżej, to te, których łapy sztucznie skrócono poprzez mieszankę genów. Nie jest to jednak ich wybór, lecz kalectwo i na koty tej rasy trzeba szczególnie uważać.

W tym miejscu warto zaznaczyć jeszcze jedną rzecz: walka z kotem o to, by nie wchodził na blaty czy stoły jest bezcelowa. Jedyne, co możemy osiągnąć, to to, że pupil będzie unikać tych miejsc w naszej obecności. Jeśli natomiast będzie chciał tam wskoczyć, zrobi to gdy nas nie będzie w pobliżu, lub poczeka do nocy. Takie są fakty.

Wyposażenie kociego domu

Chcąc stworzyć kocią przestrzeń w pionie możemy oczywiście udostępnić zwierzakom fragmenty już istniejących mebli, warto jednak pomyśleć też o rozwiązaniach zaprojektowanych specjalnie dla tych wymagających domowników. Obecnie na rynku można znaleźć dziesiątki produktów przygotowanych przez firmy zajmujące się tzw. „kotyfikacją”, czyli dostosowaniem przestrzeni mieszkalnej do kocich potrzeb i wymogów.

Kiedy przeglądamy takie produkty warto pamiętać o kilku kluczowych kwestiach takich jak: wielkość poszczególnych elementów, ich stabilność i wytrzymałość, jak również materiały, z których kocie meble są wykonane. Półki czy elementy zbyt małe mogą być dla zwierzaka niewygodne, co będzie go zniechęcało do korzystania z nich. Z kolei niestabilnie zamontowane fragmenty wyposażenia nie będą wzbudzać kociego zaufania, a podatne na zniszczenie materiały spowodują, że akcesoria trzeba będzie często wymieniać.

Poza typowymi półkami, trapami, rynnami do leżenia, hamakami czy słupkami, z których można tworzyć odpowiednik kocich schodów, warto też pomyśleć o w komponowaniu w przestrzeń dużego drapaka (często dobrze sprawdzają się konstrukcje dopasowane do całkowitej wysokości pomieszczenia), które, w komponowane w kociostradę, dodatkowo ją urozmaicają.

Zasady bezpieczeństwa

Projektując kocie półki warto przeanalizować kilka kwestii związanych z ich codziennym użytkowaniem przez zwierzaka. Odległości pomiędzy poszczególnymi elementami nie mogą być zbyt duże, bo będzie to utrudniało swobodne poruszanie się zwierzaka. Odległość między elementami w pionie powinna wynosić maksymalnie jeden metr, ponieważ regularne zeskakiwanie z większej wysokości może prowadzić do obciążania u zwierząt stawów łokciowych i barkowych.

Wszystkie elementy kociostrady muszą też dawać kotu dobrą przyczepność, unikamy więc materiałów śliskich i lakierowanych. Ponadto miejsca przeznaczone do spania powinny być bezpieczne – np. można w tym celu wykorzystać kosze z wysokimi brzegami, by zwierzak przez sen nie sturlał się z posłania i nie uderzył boleśnie o ziemię.

W domach wielokocich ważne jest też takie projektowanie przestrzeni, by z kociostrady były co najmniej dwa alternatywne zejścia. Chroni to przed wykorzystaniem mechanizmu blokowania jednego kota przez drugiego w przypadku pojawienia się konfliktu między nimi. Trzeba też pamiętać o stabilnym montażu elementów, by kocie skoki nie naruszały całej konstrukcji.

Kot patrzy na świat z góry

Półki to nie tylko miejsce zabaw i aktywności fizycznej, ale także odpoczynku oraz sposób na to, by odizolować się od innych członków grupy społecznej (czy to ludzkich, czy zwierzęcych). Półki są szczególnie wskazane w domach z małymi dziećmi oraz psami, od których kot może chcieć zwyczajnie się zdystansować.

A co, jeśli nie zagwarantujemy zwierzakowi takiego miejsca w domowej przestrzeni? Prawdopodobnie znajdzie je sobie sam, jeśli tylko będzie odczuwał taką potrzebę. Można więc zdać się na kota i czekać na rezultaty, polecamy jednak wcześniej usunąć z mebli wszelkie delikatne bibeloty, gdyż mogą one nie przetrwać spotkania z kocią potrzebą eksploracji.