Gdzie kończy się zabawa, a zaczyna konflikt?

Zabawa między psami może przybierać różne formy. Wiele zależy od wieku, temperamentu i relacji między czworonogami. Młode osobniki, podczas codziennych interakcji, uczą się siebie nawzajem, odkrywają granice i możliwości, rozwijają umiejętność panowania nad emocjami, doskonalą instynkty łowieckie, budują relacje społeczne oraz poznają zachowania związane z rozmnażaniem. Każdy pies ma własne preferencje co do przebiegu takiej formy aktywności. Nierzadko lepiej odnajduje się w towarzystwie przedstawicieli tej samej rasy, z którymi szybciej nawiązuje nić porozumienia. Typowe harce to gonitwy, zapasy, wzajemne podgryzanie, skoki, turlanie, wspólne noszenie zabawki, ciągnięcie za uszy lub ogon, podgryzanie łapek, prowadzenie za obrożę czy szelki, wspólne kopanie dołów albo pływanie — wszystko to przypomina beztroską formę rozrywki. Jednak czasem to, co na pierwszy rzut oka wygląda na niewinne figle, może przerodzić się w poważny konflikt. Jak więc odróżnić radosną interakcję od agresji? I kiedy opiekun powinien zareagować?

Czym charakteryzuje się psia zabawa?

Interakcje między czworonogami często wyglądają bardzo intensywnie, jednak w rzeczywistości są pełne sygnałów świadczących o tym, że obie strony zgadzają się na wspólne spędzanie czasu. Oto kilka typowych cech prawidłowej formy rozrywki:

• Rozluźnione ciała – zwierzęta poruszają się płynnie, nie są napięte, nie zastygają w bezruchu.
• Ukłony zabawowe – pupil pochyla przednią część ciała, podczas gdy tylna pozostaje uniesiona – to zaproszenie do wspólnej aktywności.
• Zmiany ról – raz jeden psiak goni, raz drugi, role te ulegają wymianie.
• Przerwy i pauzy – opiekun może zauważyć krótkie momenty wytchnienia, podczas których zwierzęta jakby upewniają się, że druga strona nadal ma ochotę na dalsze figle. Czasami w tych chwilach leżą blisko siebie.
• Brak oznak stresu i agresji – uszy i ogon są „miękkie”, czworonóg nie warczy ani nie pokazuje zębów w sposób niepokojący. Zwierzęta poruszają się swobodnie, bez napięcia, często obok siebie.
• Zachowania społeczne – pupil może przynosić drugiemu zabawkę albo ją zabierać, prowokując do gonitwy. Często robi to w sposób celowy, odwracając się tak, by towarzysz zauważył, co się dzieje i mógł nadążyć. Następnie zwiększają tempo lub zmieniają kierunek biegu.

Kiedy zabawa zamienia się w bójkę?

Czasami jedna ze stron przestaje czerpać przyjemność ze wspólnej aktywności, a druga tego nie zauważa lub ignoruje. Konflikt często zaczyna się subtelnie, dlatego warto znać sygnały ostrzegawcze:

• Sztywność ciała – czworonogi nagle się napinają, ich ruchy stają się szybkie i pozbawione płynności.
• Intensywne wpatrywanie się – zamiast przerywanego kontaktu wzrokowego pojawia się uporczywe mierzenie wzrokiem.
• Brak zmian ról – jedno zwierzę nieustannie pozostaje w roli strony dominującej, podczas gdy drugie próbuje się wycofać.
• Brak przerw – interakcja przeradza się w nieustanny atak, bez chwil zatrzymania czy odpoczynku.
• Niepokojące dźwięki – słychać warczenie, szczekanie, kłapanie pyskiem, a nawet podgryzanie połączone z naskakiwaniem. Odgłosy te różnią się tonem od tych towarzyszących zabawie i mogą obejmować również piski czy skomlenie.
• Oznaki stresu – położone uszy, podkulony ogon, oblizywanie się, ziewanie, próby ucieczki, chowanie się za nogi opiekuna lub w ciasne miejsca.

Co zrobić, gdy zabawa przestaje być zabawą?

Najważniejsze to obserwacja. Nawet jeśli na początku psy świetnie się bawiły, sytuacja może ulec zmianie w ciągu kilku sekund. Jeśli zauważysz, że jeden z czworonogów próbuje się oddalić, skomle, ucieka, a drugi go ściga – nie czekaj! Reaguj od razu.

Warto mieć przy sobie smycz, zabawkę lub smakołyki treningowe, aby w razie potrzeby odwrócić uwagę psa albo po prostu go zawołać i zrobić krótką przerwę.

Jeśli Twój pupil nie reaguje na przywołanie, nadal ucieka, a drugi pies go goni – podejdź do niego, stań pomiędzy nimi i zasłoń dostęp intruzowi. Jeśli sytuacja się nie poprawia, zapnij psa-napastnika na smycz i poproś jego opiekuna o zabranie go.

Po takiej nieudanej zabawie koniecznie pozwól swojemu psu rozładować emocje. Kolejne spotkanie zaplanuj z psim kumplem, by odbudować pozytywne skojarzenia związane ze wspólną zabawą.

Nigdy nie wkładaj rąk między walczące psy – w sytuacji bójki najważniejsze jest bezpieczeństwo zarówno ludzi, jak i zwierząt. Staraj się rozdzielić czworonogi przy pomocy jakiegoś przedmiotu, np. koca, dużej torby czy kijków.

Warto pamiętać, że nie każdy pies dobrze odnajduje się w zabawie z innymi czworonogami. Wpływają na to m.in. poziom socjalizacji, dotychczasowe doświadczenia, kompetencje społeczne, nawyki oraz reakcje opiekuna. Psy z mniejszymi umiejętnościami społecznymi powinny spotykać się z innymi czworonogami pod okiem doświadczonego trenera lub behawiorysty, w towarzystwie odpowiednio dobranego, stabilnego towarzysza.

Zabawa między psami to wyjątkowy czas – zarówno dla samych zwierząt, jak i ich opiekunów. Wspólna aktywność rozwija relacje, uczy komunikacji i pomaga rozładować nadmiar energii. Jako opiekunowie mamy jednak obowiązek dbać o to, by była bezpieczna i przyjemna dla wszystkich uczestników. Czujność, uważna obserwacja, znajomość sygnałów mowy ciała pupila i szybka reakcja – to klucz do udanej i bezpiecznej zabawy.

Autor: K.Bargiełowska